ريزش مو به صورت فقدان موهاي سر و يا بدن تعريف مي شود و به طور قابل توجهی بر كيفيت زندگي افراد نقش دارد . علت های بـسيار متنـوعي بـراي توضـيح ريزش مو بيان شده است. ریزش مو ممکن است در هر سنی برای آقایان و یا خانم ها اتفاق بیوفتد و مختص دوره سنی خاصی نیست. قطعا ریزش مو و کاهش حجم موی سر برای هیچکس خوشایند نیست و کسانی که دچار این مشکل شده اند به دنبال راه حل هستند. البته از دست دادن بین 25 تا 100 تـار مـو در روز طبيعي تلقي مي شود اما ریزش بیش از این مقدار نیاز به درمان دارد. قبل از بررسی روش های جلوگیری و درمان ریزش مو لازم است نگاهي بر چرخه ي رشد مو صورت پذيرد.
چرخه ي رشد مو
فوليكول مو يك سـاختار پويـا اسـت، كـه مـسئول توليد و خارج كردن ساقه مو است. در انسان بـر خـلاف ديگر پـستانداران هـر فوليكـول مـو سـاعت بيولوژيـك مستقل دارد. بدین معنی که بدن انسان دارای دستگاههای زمانبندی طبیعی است که چرخه ریتمهای شبانهروزی آنها را تنظیم میکند و با سلولهای سراسر بدن تعامل دارد. چرخه ي رشد فوليكول مو شامل سه فـاز ميباشد؛
آناژن (فاز رشد)
فاز آناژن یا فاز رشد در موهاي سر به طور متوسط 3 سال طول ميكشد و طول مو را مـشخص مـيكنـد. تخمين زده ميشود كه در هر زمان، %90 فوليكول هاي مو در ايـن مرحلـه از چرخـه قـرار دارنـد.
كاتاژن (فاز پسرفت)
بعـد از مرحله آناژن، فاز كاتاژن شروع مـيشـود كـه این مرحلـه ناشي از مرگ یا زوال سلولی مو است و به طـور متوسـط دو هفتـه طـول مـي كـشد و شـامل 1 تا 2 درصد از همه ي فوليكول هاي مو است.
تلوژن (فاز استراحت)
فـاز تلـوژن تقريبـاً %10 فوليكول هاي مو را شامل مي شود و به طور متوسط 3 تا 5 ماه طول ميكشد. در آخر هر چرخه، فاز اگزوژن اتفـاق ميافتد که بخشی از مرحله تلوژن است و به موجب آن موي قديمي ريزش پيدا ميكند و يك ساقه موي جديد سـاخته ميشود. در مجموع، هر فرد ممكن است روزانه بين 25 تا 100 تار از موهاي سر را در طي فاز اگزوژن طبيعي از دست دهد.
دلایل تاثیرگذار بر ریزش مو
– اعمال زیبایی مو شامل: استفاده از كلاه گيس، تكه هاي مو، اكستنشن (موهاي اضافي)، بافت مو، رنگ، دکلره، حرارت و مواد شيميايي
– وقايع پراسترس زندگي گذشته يا تجربيات تروماتيك دوران كودكي
– بيماري مزمن و اخير شامل بيماري خودايمني و فقر آهن
– سابقه ي ريزش مو ژنتیکی
– سابقه ي جراحي و بستري شدن و استفاده از داروهای بیهوشی
– دارو درماني اخير (موضعي و سيستميك) و طول مدت مصرف و همچنين نتيجه ي اثر اين داروها
– قطع مصرف داروهاي مورد استفاده در چند ماه اخير
– تغییرات هرمونی، مصرف داروهاي هورموني و قرص هاي ضدبارداري يا قطع مصرف اين داروها
– آلرژی، خارش یا التهاب و بیماری های پوستی کف سر
– عادات تغذيه اي، آلرژي هاي غذايي و ممنوعيت هاي غذايي، كمبودهاي تغذيه اي.
روش های جلوگیری از ریزش مو:
تکنیکهای بسیار متعددی برای جلوگیری از ریزش مو وجود دارد. بعضی از آنها با استفاده از دستگاههای مخصوص و بعضی با استفاده از دارو و مواد غذایی مختلف میباشد. از جمله راه حل های درمان ریزش مو عبارت است از:
کنترل استرس
به طور کلی استرس به صورت علائم مختلفی در افراد ظاهر میشود. برخی از آنها این مشکل را به صورت درد فیزیکی در ناحیه شکم احساس میکنند و بعضی ممکن است آن را در قسمت مو احساس کنند. تاثیرگذاری کاهش استرس در درمان ریزش مو به این صورت میباشد که هر چه قدر استرس فرد بیشتر باشد، باعث نازکی بیشتر مو و افزایش شکنندگی آن میشود که میتواند در فعالیت فولیکول ها جهت ساخت مو تاثیر بگذارد.
استفاده از مواد مغذی خوراکی
استفاده از مواد غذایی پروتئین دار میتواند در درمان ریزش مو موثر باشد چرا که جنس تارهای مو از پروتئین میباشد. از جمله منبع های مناسب برای جذب پروتئین: مرغ، ماهی، تخم مرغ و حبوبات مختلف، موارد نام برده شده می باشد.
تقویت ریشه مو با ویتامین ها و محصولات مراقبتی
در درمان ریزش مو، ویتامینهای گروه b که مهمترین آن بیوتین است، نقش بسیار تاثیرگذاری دارد. استفاده از تمامی محصولات مراقبت از مو که دارای این نوع ویتامین می باشد توصیه می شود. همچنین تحقیقات ثابت کرده است که، آنتی اکسیدانها میتوانند در درمان ریزش مو و تقویت تارهای مو بسیار تاثیر گذار باشند. اینگونه مواد که دارای ویتامینهایC ، Eو سلنیم می باشند، با اثر گذاشتن بر روی فولیکول های مو، باعث افزایش فرایند مو سازی میشوند.
ساده ترین کارها برای جلوگیری از ریزش مو
در کنار انواع روشهای درمان ریزش مو، یکسری موارد وجود دارند که با انجام آنها میتواند از بوجود آمدن مشکلات مرتبط با مو جلوگیری کرد. این موارد عبارت است از:
1. هنگامی که موها کاملاً خیس می باشند، آن را شانه و سشوار نکنید. چرا که موها در حالت خیس، بسیار آسیب پذیر می باشند. آسیب هایی که از طریق حرارت به مو وارد میشود، ممکن است باعث از بین رفتن ساقه مو شود.
2. شانه کردن ملایم و با حوصله، بدون فشار و ضربه محکم به صورت روزانه مو میتواند باعث افزایش گردش خون و در نتیجه تقویت فولیکول های مو شود.
3. برخی افراد دارای ریشه مو خوبی هستند، ولی ساقه مو آنها دچار آسیب شده است که برای برطرف کردن این مشکل میتوان از شامپوهای مناسب استفاده کرد.
4. برخی افراد دارای ریشه مو ضعیفی هستند، که برای برطرف کردن این مشکل میتوان از لوسیون های تقویت کننده و مغذی مناسب پوست سر استفاده کرد.
جمع بندی با توجه به موارد گفته شده در ارتباط با انواع راه های جلوگیری از ریزش مو، باید به این نکته توجه شود که تنها یک روش درمان نمیتواند به تنهایی تاثیرات مطلوبی را داشته باشد و باید چند تکنیک متفاوت در یک بازه زمانی مشخص استفاده شود تا بهترین نتیجه ممکن حاصل شود.